1. SRC Belgesi Nedir? Hukuki Tanım ve Zorunluluk
SRC (Sürücü Mesleki Yeterlilik Belgesi), ticari amaçla yolcu veya eşya taşımacılığı yapan sürücülerin alması gereken bir belgedir. Türkiye’de bu belge, Karayolu Taşıma Yönetmeliği ve Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönetmeliği kapsamında zorunlu tutulmuştur. Src belgesi alma rehberi yazımızla detaylar aşağıda.
📌 Yasal Dayanaklar:
- 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu
- Karayolu Taşıma Yönetmeliği (Resmi Gazete: 08.01.2018 tarihli ve 30295 sayılı)
- Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Düzenlemeleri
🔹 2. Kimler SRC Belgesi Almak Zorundadır?
| Taşımacılık Türü | SRC Belgesi Zorunluluğu |
|---|---|
| Şehir içi yurt içi yolcu şoförleri | ✔️ SRC-2 |
| Şehirlerarası otobüs şoförleri | ✔️ SRC-1 |
| Kamyon – tır şoförleri (eşya taşımacılığı) | ✔️ SRC-4 |
| Uluslararası yük taşımacıları | ✔️ SRC-3 |
| Okul servis aracı şoförleri | ✔️ SRC-2 + Psikoteknik |
| Kargo ve dağıtım şoförleri | ✔️ SRC-3 |
❗️Ticari faaliyet gösteren her araç sürücüsünün SRC belgesi alması zorunludur. Özel araç kullanıcıları için zorunlu değildir.
🔹 3. SRC Belgesi Türleri ve Kapsamları
| SRC Türü | Açıklama | Kapsamı |
|---|---|---|
| SRC-1 | Uluslararası yolcu taşımacılığı | Otobüs, turizm taşımacılığı |
| SRC-2 | Yurtiçi yolcu taşımacılığı | Servis, dolmuş, minibüs |
| SRC-3 | Uluslararası eşya-kargo taşımacılığı | Kamyonet, kamyon, kargo aracı |
| SRC-4 | Yurt içi eşya taşımacılığı | TIR, kamyon, kamyonet |
| SRC-5 | Tehlikeli madde taşımacılığı | ADR kapsamındaki taşıma |
💡 SRC-5 haricindeki tüm belgeler için eğitim süreci ve sınav zorunludur. SRC-5 için ayrıca ADR eğitimi ve sınavı gerekir.
🔹 4. SRC Belgesi Alım Süreci (2025 Güncel Adımlar)
🟩 1. Eğitim Kurumuna Kayıt
- Ulaştırma Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir SRC kursuna kayıt yapılır.
- Eğitim süresi belge türüne göre değişir:
- SRC-1/2: 32 saat
- SRC-3/4: 36 saat
- SRC-5: 28 saat + uygulamalı eğitim
🟩 2. Eğitim ve Devam Zorunluluğu
- Kursiyerlerin %90 oranında derse katılması zorunludur.
- Devamsızlık nedeniyle sınav hakkı yanabilir.
🟩 3. e-Devlet Üzerinden Sınav Başvurusu
- Kurs tamamlandıktan sonra sınav için başvuru yapılır.
- Başvuru e-Devlet > Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı > SRC Sınav Başvuru adımından gerçekleştirilir.
🟩 4. Sınav Süreci ve Değerlendirme
- 40 soruluk çoktan seçmeli sınav
- Başarı için en az 28 doğru (%70 başarı) şartı vardır.
- Başarılı olanlar belgelerini e-Devlet’ten indirilebilir.
🔹 5. SRC Belgesi İçin Gerekli Belgeler
| Belge | Açıklama |
|---|---|
| Kimlik Fotokopisi | T.C. kimlik kartı veya ehliyet |
| Sürücü Belgesi | En az B sınıfı |
| 2 Adet Biyometrik Fotoğraf | Son 6 ay içinde çekilmiş |
| Öğrenim Belgesi | En az ortaokul mezunu olunduğunu gösterir |
| Adli Sicil Kaydı | E-Devlet’ten alınabilir |
🔹 6. SRC Belgesi Geçerlilik Süresi ve Yenileme
- SRC belgeleri ömür boyu geçerlidir.
- Ancak sağlık ve psikoteknik raporları 5 yılda bir yenilenmelidir.
- Belgelerin sistemde aktif kalabilmesi için sağlık kontrollerinin zamanında yapılması gerekir.
🔹 7. SRC Sınavı Olmadan Belge Almak Mümkün mü?
2003 yılı öncesinde ehliyet sahibi olanlar, belirli durumlarda muafiyet kapsamında sınavsız belge alabilir. Ancak bu muafiyet için:
- Ulaştırma Bakanlığı’na başvuru yapılmalı
- Geçmiş taşımacılık faaliyetini belgeleyen evraklar sunulmalı
⚠️ Sınavsız SRC başvurularında genellikle ret oranı yüksektir. Başvuru dosyasının eksiksiz hazırlanması gerekir.
🔹 8. SRC Belgesi Olmadan Yakalanırsanız Ne Olur?
SRC’siz ticari araç kullananlara uygulanacak ceza miktarları:
| Yıl | Cezai Tutar (TL) |
|---|---|
| 2024 | 3.278 TL |
| 2025 (tahmini artışla) | ~3.800 TL |
Ayrıca:
- Araca trafikten men işlemi uygulanabilir
- Firma/işveren de ayrı ceza alır (5.000 TL’ye kadar)
🔹 9. Sektörel Notlar ve Denetimler
- Okul servisi şoförleri için ekstra şartlar getirildi. SRC-2 ile birlikte pedagojik eğitim ve emniyet sorgusu gereklidir.
- Kargo firmaları sürücülerinden SRC-3 mutlaka istenmektedir, zira şehir içi taşımacılık da bu kapsama girmektedir.
Src belgesi alma rehberi yazımızı okuduysanız aşağıdaki linklerden daha detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Şoför kartı alma süreci için detaylı rehberimize göz atabilirsiniz:
👉 İBB Taksi Şoför Kartı Rehberi
Psikoteknik değerlendirme süreci hakkında ayrıntılı bilgi:
👉 Psikoteknik Raporu Detaylı Rehber
Kargo araçları için ayrıca şu içeriğimiz önerilir:
👉 K1 Yetki Belgesi Nasıl Alınır?