Giriş: Gözetim Belgelerinin İhracattaki Önemi
Uluslararası ticarette, her ülkenin ithal edilen ürünlerde aradığı farklı güvenlik ve uygunluk kriterleri vardır. Bu kriterlerin yerine getirildiğini kanıtlamak için ihracatçılardan çeşitli gözetim belgeleri talep edilir.
Gözetim belgeleri sayesinde:
- Ürünün güvenliği ve standartlara uygunluğu ispatlanır.
- Gümrük işlemleri hızlanır.
- Ürünün geri çevrilme veya piyasadan toplatılma riski ortadan kalkar.
2025 yılında ihracatçılar için en çok öne çıkan gözetim belgeleri şunlardır:
- SASO Belgesi (Suudi Arabistan)
- SONCAP Belgesi (Nijerya)
- GOST Belgesi (Rusya ve bazı eski Sovyet ülkeleri)
- CTN / BSC (Afrika ülkeleri)
- EIC ve POC Belgeleri (Asya & Afrika ülkeleri)
Aşağıda bu belgeleri tek tek ele alacağız.
SASO Belgesi (Suudi Arabistan)
SASO Nedir?
SASO, “Saudi Standards, Metrology and Quality Organization” tarafından zorunlu tutulan bir uygunluk belgesidir. Suudi Arabistan’a ihracat yapacak her ürün için SASO belgesi gerekir.
Hangi Ürünlerde Zorunlu?
- Elektrikli ev aletleri
- Oyuncaklar
- Tekstil ürünleri
- İnşaat malzemeleri
- Gıda ambalajları
📌 2020’den sonra Suudi Arabistan, SABER sistemi üzerinden tüm başvuruları online hale getirdi.
SASO Belgesi Nasıl Alınır?
- İhracatçı, SABER sistemine kayıt olur.
- Ürün kategorisine göre gerekli test raporları (elektriksel güvenlik, kimyasal analiz, yanmazlık vb.) hazırlanır.
- Akredite laboratuvarlar tarafından testler yapılır.
- Belgeler SASO tarafından onaylanır ve ürün için uygunluk sertifikası çıkarılır.
Avantajları
- Ürünlerin Suudi Arabistan’da gümrükten sorunsuz geçmesini sağlar.
- Pazar güvenilirliği ve müşteri güveni artırır.
- Belgesiz ürünler gümrükte kesinlikle reddedilir.
SONCAP Belgesi (Nijerya)
SONCAP Nedir?
SONCAP (Standards Organisation of Nigeria Conformity Assessment Programme), Nijerya hükümeti tarafından uygulanan zorunlu ürün uygunluk belgesi programıdır. Bu belge olmadan ürünlerin Nijerya’ya girişine izin verilmez.
Hangi Ürünlerde Zorunludur?
- Elektrikli ve elektronik ürünler
- Otomotiv yedek parçaları
- İnşaat malzemeleri
- Oyuncaklar ve çocuk ürünleri
- Tekstil ve konfeksiyon ürünleri
📌 Tarım ürünleri ve bazı gıda ürünleri için istisnalar olabilir, ancak genel olarak endüstriyel ve tüketici ürünlerinde SONCAP aranır.
SONCAP Belgesi Nasıl Alınır?
- PC (Product Certificate) alınır → Ürün grubu için ilk uygunluk belgesi.
- SC (SONCAP Certificate) düzenlenir → Her sevkiyat için ayrı onay belgesi.
- Testler akredite laboratuvarlarda yapılır ve sonuçlar Nijerya Standartlar Kurumu’na (SON) gönderilir.
- Onay sürecinin ardından ürünler Nijerya gümrüğünden sorunsuz geçer.
Avantajları
- Ürünlerin gümrükte takılmadan piyasaya girmesini sağlar.
- İhracatçının müşteri güveni kazanmasına yardımcı olur.
- Belgesiz ürünler ise gümrükte el konularak iade edilir ya da imha edilir.
GOST Belgesi (Rusya ve Eski Sovyet Ülkeleri)
GOST Nedir?
GOST, Rusya ve bazı eski Sovyet ülkelerinde (Belarus, Kazakistan vb.) uygulanan zorunlu ürün uygunluk belgesidir. “Gosudarstvennyy Standart” ifadesinden gelir ve devlet standardı anlamını taşır.
Rusya pazarına ihracat yapacak tüm ürünlerde, ürünün güvenlik ve kalite standartlarına uygun olduğunu kanıtlamak için GOST belgesi gerekir.
Program Adı,Açılımı,Zorunlu Olduğu Örnek Ülke CoC / VoC,Certificate of Conformity / Verification of Conformity (Uygunluk Sertifikası / Doğrulama),”Cezayir, Etiyopya, Kenya (PVoC), Kuveyt (KUCAS), Nijerya (SONCAP), Suudi Arabistan (SABER/SASO), Uganda (PVoC), Gana (G-CAP/EasyPASS)” PVoC,Pre-Export Verification of Conformity (İhracat Öncesi Uygunluk Doğrulaması),”Kenya, Tanzanya, Uganda, Irak”Hangi Ürünlerde Zorunludur?
- Elektrikli ve elektronik cihazlar
- Gıda ürünleri ve ambalajları
- Kimyasal ürünler
- İnşaat malzemeleri
- Tıbbi cihazlar
- Makine ve sanayi ekipmanları
📌 Bazı ürünlerde zorunlu GOST-R belgesi, bazı ürünlerde ise gönüllü GOST belgesi talep edilir.
GOST Belgesi Türleri
- Zorunlu GOST-R: İnsan sağlığına, güvenliğe veya çevreye risk taşıyan ürünler için.
- Gönüllü GOST: Firma, müşteri güveni ve rekabet avantajı için alır.
GOST Belgesi Nasıl Alınır?
- İhracatçı, ürününü tanımlayan teknik dosyayı hazırlar.
- Akredite laboratuvarlarda testler yapılır.
- Test sonuçları ve belgeler Rusya’daki akredite sertifikasyon kuruluşuna gönderilir.
- Belge düzenlenir ve ürün üzerine GOST işareti eklenir.
Avantajları
- Rusya ve Avrasya pazarına girişte yasal zorunluluktur.
- Gönüllü GOST belgesi, müşteri güveni ve marka bilinirliği sağlar.
- Belgesiz ürünler gümrükte reddedilir ve piyasaya sürülemez.
CTN / BSC Belgesi (Afrika Ülkeleri)
CTN / BSC Nedir?
CTN (Cargo Tracking Note) veya BSC (Bordereau de Suivi de Cargaison), birçok Afrika ülkesinde zorunlu tutulan bir yük takip belgesidir. Bu belge olmadan ürünlerin gümrük işlemleri tamamlanmaz ve sevkiyat limanda bekletilir.
Amaç, yük trafiğini kontrol altına almak, sahteciliği önlemek ve vergi kayıplarını engellemektir.
Sistem Adı,Kapsamı,Önemi ISO 22000 / FSSC 22000,Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi. Gıda zincirinde en çok kabul gören sistematik güvenlik belgesidir.,”Global Food Safety Initiative (GFSI) tarafından tanınan, üst düzey güvenlik güvencesi.” HACCP,Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları. Gıda güvenliği tehlikelerini önlemeye odaklanan temel bir risk yönetim sistemi.,Pek çok gıda güvenliği standardının (ISO 22000 dahil) temelini oluşturur. GMP,Good Manufacturing Practices (İyi Üretim Uygulamaları). Üretim tesisinin asgari hijyen ve altyapı standartlarını sağlar.,”Kozmetik (ISO 22716), ilaç ve gıda sektörlerinde zorunludur.”
Hangi Ülkelerde Zorunludur?
CTN / BSC talep eden başlıca ülkeler:
- Nijerya (ENS)
- Angola (CNCA)
- Demokratik Kongo Cumhuriyeti (FERI)
- Fildişi Sahili (BSC CI)
- Senegal (BSC)
- Gine (ECTN)
- Togo (BSC)
- Benin (BESC)
📌 Ülkeye göre belge farklı isimlerle anılsa da mantık aynıdır: yükün kaynağının ve rotasının izlenmesi.
CTN / BSC Belgesi Nasıl Alınır?
- İhracatçı veya nakliyeci firma, ilgili ülkenin yetkili acentasına başvurur.
- Gerekli belgeler hazırlanır:
- Konşimento (B/L)
- Ticari fatura
- Çeki listesi
- Gümrük beyannamesi
- Başvuru elektronik ortamda yapılır.
- Onaylanan belge, yükleme öncesi sisteme işlenir.
Avantajları
- Gümrükte bekleme süresini ortadan kaldırır.
- Sevkiyatların güvenilirliğini artırır.
- Belgesiz yükler için yüksek para cezaları uygulanır ve mal limanda bloke edilir.
EIC ve POC Belgeleri (Asya & Afrika Ülkeleri)
EIC (Export Inspection Certificate) Nedir?
EIC, bazı Asya ve Afrika ülkelerinin ithalat aşamasında talep ettiği ihracat denetim sertifikasıdır. Ürünün kalitesini, güvenliğini ve ilgili standartlara uygunluğunu gösterir.
- Genellikle gıda, tekstil, elektronik ve sanayi ürünlerinde istenir.
- İhracatçı ülkedeki akredite kurumlar veya bağımsız denetim şirketleri tarafından düzenlenir.
📌 Örneğin: Hindistan, Çin ve bazı Ortadoğu ülkeleri zaman zaman EIC benzeri belgeler talep etmektedir.
POC (Proof of Conformity) Nedir?
POC, özellikle Orta Doğu ve Afrika pazarına girişte kullanılan bir uygunluk belgesidir.
- Ürünlerin, ithalatçı ülkenin teknik düzenlemelerine ve güvenlik standartlarına uygun olduğunu ispatlar.
- POC belgesi olmadan ürünlerin ülkeye girişi mümkün değildir.
Hangi Ülkelerde Zorunludur?
- Kenya (PVOC – Pre-Export Verification of Conformity)
- Tanzanya
- Uganda
- Kuveyt
- Cezayir
Bu ülkeler, ürünlerin girişinde kaliteyi garanti altına almak için POC talep eder.
Nasıl Alınır?
- Ürün grubu ve ilgili standart belirlenir.
- Akredite denetim şirketi (SGS, Intertek, Bureau Veritas vb.) aracılığıyla test ve denetimler yapılır.
- Uygunluk raporları hazırlanır.
- Onay sonrası POC sertifikası düzenlenir.
Avantajları
- Gümrük işlemlerinin hızlanmasını sağlar.
- Ürünlerin reddedilme riskini ortadan kaldırır.
- İthalatçının güvenini artırır.
Gözetim Belgeleri Genel Tablosu
| Belge Adı | Kullanıldığı Ülke/Bölge | Zorunlu Olduğu Ürünler | Veren / Onaylayan Kurum | Ortalama Süre |
|---|---|---|---|---|
| SASO | Suudi Arabistan | Elektrikli aletler, oyuncak, tekstil, inşaat malzemeleri | SASO (SABER sistemi) | 2–4 hafta |
| SONCAP | Nijerya | Elektronik, otomotiv parçaları, inşaat malzemeleri, oyuncak | Standards Organisation of Nigeria (SON) | 3–6 hafta |
| GOST-R | Rusya, Belarus, Kazakistan | Elektronik, gıda, kimyasal, makine, tıbbi cihaz | Akredite laboratuvarlar & sertifikasyon kuruluşları | 1–3 ay |
| CTN / BSC | Çoğu Batı & Orta Afrika ülkesi (Nijerya, Angola, Senegal, Kongo vb.) | Tüm yükler (konteyner, gemi yükü) | İlgili ülkenin yetkili acentaları | 3–10 gün |
| EIC | Hindistan, Çin, bazı Asya ülkeleri | Gıda, tekstil, elektronik, sanayi ürünleri | İhracat ülkesindeki akredite kurumlar | 2–4 hafta |
| POC | Kenya, Tanzanya, Uganda, Kuveyt, Cezayir | Elektronik, makine, tekstil, tüketim malları | SGS, Bureau Veritas, Intertek gibi denetim şirketleri | 2–4 hafta |
Belge Eksikliğinde Karşılaşılan Sorunlar
İhracat sürecinde gerekli gözetim belgelerinin eksik olması, yalnızca birkaç gün gecikmeye değil, aynı zamanda ciddi maddi kayıplara yol açabilir. 2025’te denetimler sıkılaştığı için bu riskler daha da büyümüştür. İşte en sık yaşanan sorunlar:
1. Gümrükte Bekleme ve Yükün Bloke Edilmesi
Belgesi olmayan ürünler, hedef ülkenin gümrüğünde otomatik olarak bekletilir. Bu süreç bazen haftalarca sürebilir. Liman masrafları arttığı için ihracatçı büyük maliyetlerle karşılaşır.
2. Ürünün Geri Gönderilmesi veya İmhası
SASO, SONCAP veya POC gibi belgeler olmadan gönderilen ürünler, çoğu zaman geri gönderilir. Bazı ülkelerde (örneğin Afrika’nın belirli bölgelerinde) ürünün imhası bile zorunlu tutulabilir.
3. Para Cezaları
- Afrika ülkelerinde CTN/BSC’siz yüklemelerde yüksek para cezaları uygulanır.
- Nijerya’da SONCAP belgesiz ürünler için ithalat yasağı getirilebilir.
- Suudi Arabistan’da SASO’suz ürünler için ithalatçı firmaya ağır cezalar kesilir.
4. Müşteri Kaybı ve İtibar Zedelenmesi
Belgeler olmadan gönderilen ürünler, alıcıya geç teslim edilir. Bu durum ihracatçının güvenilirliğini zedeler ve uzun vadeli iş ortaklıklarının kaybedilmesine neden olur.
5. Sigorta Kapsamı Dışında Kalma
Gözetim belgesiz sevkiyatlarda yaşanabilecek kayıplar (yangın, hasar, kaybolma) çoğu sigorta poliçesi tarafından karşılanmaz.
📌 Kısacası, belge eksikliği kısa vadede “maliyet” gibi görünse de uzun vadede müşteri, itibar ve pazar kaybına yol açar.
KOBİ’ler İçin Gözetim Belgelerinin Stratejik Önemi
Gözetim belgeleri genellikle büyük ihracatçıların konusu gibi görülse de, aslında küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ’ler) için çok daha kritik bir role sahiptir. Çünkü KOBİ’lerin rekabet avantajı sağlayabilmesi ve yabancı pazarlarda güven kazanabilmesi için bu belgeler büyük önem taşır.
1. Yeni Pazarlara Giriş İmkânı
KOBİ’ler için gözetim belgeleri, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika pazarlarının kapısını açar.
Örneğin:
- SASO belgesi olmadan Suudi Arabistan’a satış yapılamaz.
- SONCAP belgesi olmadan Nijerya pazarına girilemez.
- CTN/BSC olmadan Afrika limanlarında ürünler kabul edilmez.
Bu belgeler, KOBİ’lerin yeni pazarlara güvenli bir şekilde adım atmasını sağlar.
2. Müşteri Güveni ve Marka Değeri
Yurt dışındaki alıcılar, ürünün belgeli olup olmadığına büyük önem verir. Belgeli ürün satan KOBİ’ler, rakiplerine göre daha güvenilir bulunur. Bu durum uzun vadede marka değerini yükseltir.
3. Rekabet Avantajı
Gözetim belgeleri olan firmalar, fiyat rekabetine girmeden kalite ve güvenilirlik üzerinden öne çıkar. Özellikle Çin’den gelen düşük kaliteli ürünlerle rekabet ederken bu büyük bir artıdır.
4. Devlet Teşviklerinden Yararlanma
Bazı ihracat teşvikleri ve devlet destekleri, sadece belgeli ürünler için geçerlidir. Gözetim belgeleri olan KOBİ’ler, hem ihracat teşviklerinden hem de Eximbank kredilerinden kolayca faydalanabilir.
5. Uzun Vadeli İş Ortaklıkları
Gözetim belgeleri sayesinde ürünlerin gümrükte takılma riski azalır. Bu da alıcılarla uzun vadeli, güvene dayalı ticari ilişkiler kurulmasına imkân verir.
📌 Sonuç olarak; gözetim belgeleri KOBİ’ler için yalnızca bir formalite değil, aynı zamanda rekabet ve büyüme stratejisinin temel parçasıdır.
Gözetim Belgelerinde Maliyet ve Süre Karşılaştırması (2025)
| Belge | Ortalama Maliyet (€) | Ortalama Süre | Zorunlu Olduğu Ürün Grupları | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| SASO (Suudi Arabistan) | 1.000 – 3.000 € | 2 – 4 hafta | Elektrikli ürünler, oyuncak, tekstil, inşaat malzemeleri | SABER sistemi üzerinden online başvuru zorunlu |
| SONCAP (Nijerya) | 800 – 2.500 € | 3 – 6 hafta | Elektronik, otomotiv yedek parça, oyuncak, tekstil | İki aşamalı: PC (ürün sertifikası) + SC (sevkiyat sertifikası) |
| GOST-R (Rusya) | 2.000 – 10.000 € | 1 – 3 ay | Elektronik, gıda, kimyasal, tıbbi cihaz, makineler | Zorunlu + gönüllü türleri mevcut |
| CTN / BSC (Afrika) | 100 – 500 € (sevkiyat başına) | 3 – 10 gün | Tüm yükler | Ülkeye göre farklı adlarla geçer (BESC, CNCA, ENS vb.) |
| EIC (Export Inspection Certificate) | 500 – 2.000 € | 2 – 4 hafta | Gıda, tekstil, sanayi ürünleri | Denetim ülkesinde yetkili kurumdan alınır |
| POC (Proof of Conformity) | 700 – 2.500 € | 2 – 4 hafta | Elektronik, tekstil, makineler | SGS, Intertek, Bureau Veritas gibi firmalar düzenler |
Maliyetleri Etkileyen Faktörler
- Ürün Grubu → Elektronik ve tıbbi cihaz testleri daha maliyetli.
- Test Sayısı → Ne kadar çok standarda tabi olursa, maliyet artar.
- Ülke → Bazı ülkeler tek seferlik, bazıları her sevkiyat için belge ister.
- Danışmanlık Hizmeti → Profesyonel destek alındığında süre kısalır, ancak danışmanlık ücreti eklenir.
Örnek Senaryo:
Bir ihracatçı firma aynı anda üç ülkeye ürün gönderecek:
- Suudi Arabistan → SASO (≈ 2.000 €)
- Nijerya → SONCAP (≈ 1.500 €)
- Angola → CTN (≈ 200 €)
Toplam 3.700 € belge maliyeti çıkar. Ancak bu belgeler sayesinde ürünler gümrükte takılmadan geçeceği için gecikme ve para cezası riskinden çok daha düşük maliyetlidir.
Ülke Ülke Gözetim Belgeleri (2025)
1. Suudi Arabistan → SASO / SABER
- Zorunlu Belgeler: SASO Uygunluk Sertifikası (SABER sistemi üzerinden)
- Kapsam: Elektrikli ev aletleri, oyuncaklar, tekstil, inşaat malzemeleri, ambalajlı gıda ürünleri
- Ortalama Maliyet: 1.000 – 3.000 €
- Süre: 2 – 4 hafta
- Not: SASO’suz ürünlerin ülkeye girmesi imkânsızdır.
2. Nijerya → SONCAP
- Zorunlu Belgeler:
- PC (Product Certificate)
- SC (SONCAP Certificate – sevkiyat başına)
- Kapsam: Elektronik, otomotiv parçaları, oyuncaklar, tekstil ürünleri, yapı malzemeleri
- Ortalama Maliyet: 800 – 2.500 €
- Süre: 3 – 6 hafta
- Not: Belgesiz ürünler limanda kalır, ithalatçı yüksek ceza öder.
3. Rusya, Belarus, Kazakistan → GOST-R
- Zorunlu Belgeler: GOST-R Zorunlu Sertifika (riskli ürünlerde)
- Kapsam: Elektrikli cihazlar, gıda, kimyasal ürünler, makineler, tıbbi cihazlar
- Ortalama Maliyet: 2.000 – 10.000 €
- Süre: 1 – 3 ay
- Not: GOST olmadan ürünler Rusya Federasyonu pazarına giremez.
4. Batı ve Orta Afrika → CTN / BSC
- Ülkeler: Nijerya (ENS), Angola (CNCA), Demokratik Kongo (FERI), Fildişi Sahili (BSC CI), Senegal (BSC), Gine (ECTN), Benin (BESC), Togo (BSC)
- Zorunlu Belgeler: CTN / BSC (ülkeye göre farklı isimler)
- Kapsam: Tüm yükler (konteyner, gemi yükü)
- Ortalama Maliyet: 100 – 500 € (sevkiyat başına)
- Süre: 3 – 10 gün
- Not: Belgesiz yükler limanda bloke edilir, yüksek cezalar uygulanır.
5. Kenya, Tanzanya, Uganda → POC / PVOC
- Zorunlu Belgeler: Proof of Conformity (POC) veya Pre-Export Verification of Conformity (PVOC)
- Kapsam: Elektronik, makine, tekstil, tüketim malları
- Ortalama Maliyet: 700 – 2.500 €
- Süre: 2 – 4 hafta
- Not: SGS, Intertek, Bureau Veritas gibi uluslararası gözetim firmaları aracılığıyla alınır.
6. Hindistan, Çin, Ortadoğu Ülkeleri → EIC / Export Inspection Certificate
- Zorunlu Belgeler: EIC (ihracat denetim belgesi)
- Kapsam: Gıda ürünleri, tekstil, elektronik, sanayi ürünleri
- Ortalama Maliyet: 500 – 2.000 €
- Süre: 2 – 4 hafta
- Not: Özellikle gıda ürünlerinde hijyen ve kalite kontrolü için önemlidir.
7. Cezayir → POC
- Zorunlu Belgeler: POC (Proof of Conformity)
- Kapsam: Elektrikli ürünler, tekstil, makineler, inşaat malzemeleri
- Ortalama Maliyet: 1.000 – 3.000 €
- Süre: 2 – 3 hafta
- Not: Belgesiz ürünler gümrükten geçmez.
8. Suudi Arabistan Dışındaki Körfez Ülkeleri
- Kuveyt, Katar, BAE, Umman: Çoğu ürün grubunda POC veya eşdeğer uygunluk belgeleri talep eder.
- Ortalama Maliyet: 800 – 2.000 €
- Süre: 2 – 4 hafta
Ülke Bazlı Gözetim Belgeleri Özeti (2025)
| Ülke / Bölge | Zorunlu Belge | Ürün Grupları | Ortalama Maliyet (€) | Ortalama Süre | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|
| Suudi Arabistan | SASO / SABER | Elektrikli ürünler, oyuncak, tekstil, inşaat malzemeleri | 1.000 – 3.000 | 2 – 4 hafta | SABER sistemi üzerinden online |
| Nijerya | SONCAP (PC + SC) | Elektronik, otomotiv parçaları, inşaat malzemeleri, tekstil | 800 – 2.500 | 3 – 6 hafta | Belgesiz ürünler limanda reddedilir |
| Rusya, Belarus, Kazakistan | GOST-R | Elektronik, gıda, kimyasal, makineler, tıbbi cihazlar | 2.000 – 10.000 | 1 – 3 ay | Zorunlu & gönüllü türleri var |
| Batı & Orta Afrika (Nijerya, Angola, Kongo, Senegal, Gine, Togo, Benin vb.) | CTN / BSC / ENS | Tüm yükler (konteyner, gemi yükü) | 100 – 500 (sevkiyat başı) | 3 – 10 gün | Ülkeye göre farklı isimler kullanılır |
| Kenya, Tanzanya, Uganda | POC / PVOC | Elektronik, makineler, tekstil, tüketim malları | 700 – 2.500 | 2 – 4 hafta | SGS, Intertek, Bureau Veritas düzenler |
| Hindistan, Çin, bazı Ortadoğu ülkeleri | EIC | Gıda, tekstil, elektronik, sanayi ürünleri | 500 – 2.000 | 2 – 4 hafta | Hijyen ve kalite denetimi öne çıkar |
| Cezayir | POC | Elektrikli ürünler, tekstil, makineler, inşaat malzemeleri | 1.000 – 3.000 | 2 – 3 hafta | Belgesiz ürünler gümrükten geçmez |
| Körfez Ülkeleri (Kuveyt, Katar, BAE, Umman) | POC veya eşdeğer | Çoğu sanayi & tüketim ürünleri | 800 – 2.000 | 2 – 4 hafta | Ülkeye göre farklı prosedürler vardır |
Sık Sorulan Sorular (FAQ)
1. SASO belgesi olmadan Suudi Arabistan’a ihracat yapılabilir mi?
Hayır. Suudi Arabistan’a giren tüm ürünlerde SASO/SABER sistemi üzerinden onay alınması zorunludur. Belgesiz ürünler gümrükte reddedilir.
2. SONCAP belgesi sadece Nijerya’da mı geçerlidir?
Evet. SONCAP, sadece Nijerya’ya özgü bir belgedir. Ancak benzer şekilde Afrika’nın farklı ülkelerinde farklı adlarla zorunlu belgeler uygulanmaktadır.
3. CTN / BSC belgesi her ürün için mi alınır?
CTN/BSC yük bazlıdır. Yani her konteyner veya gemi yükü için ayrı düzenlenir. Ürün türünden bağımsız olarak zorunludur.
4. GOST belgesi tüm ürünlerde zorunlu mu?
Hayır. İnsan sağlığına ve çevreye risk oluşturan ürünlerde zorunludur (elektronik, gıda, kimyasal, tıbbi cihaz). Diğer ürünlerde gönüllü olarak alınabilir.
5. POC belgesi hangi ülkelerde gerekir?
Kenya, Tanzanya, Uganda, Kuveyt ve Cezayir başta olmak üzere birçok ülke ithalatta POC belgesi talep etmektedir.
6. Gözetim belgeleri ne kadar sürede çıkar?
- Afrika’da CTN/BSC belgeleri genellikle 3–10 gün içinde,
- Orta Doğu ülkelerinde SASO/POC belgeleri 2–4 hafta içinde,
- Rusya’da GOST belgesi ise 1–3 ay sürede çıkar.
7. Belgelerin maliyetini kim öder?
Genellikle ihracatçı firma üstlenir. Ancak bazı durumlarda ithalatçı firma da sürece dahil olabilir. Bu, alıcı-satıcı sözleşmesine göre değişir.