Afrika kıtası, son yıllarda dünya ticaretinde giderek daha önemli bir merkez haline gelmiştir. Özellikle Batı Afrika ülkeleri, hem doğal kaynak zenginlikleri hem de stratejik coğrafi konumları sayesinde uluslararası ticarette dikkat çekmektedir. Bu ülkelerden biri olan Mali, dış ticarette düzen ve kontrolü sağlamak amacıyla belirli belgeleri zorunlu hale getirmiştir. Bunların en önemlilerinden biri ise BESC Sertifikası ya da uluslararası adıyla Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons (BESC) belgesidir.

BESC, aynı zamanda Elektronik Kargo Takip Notu (ECTN – Electronic Cargo Tracking Note) olarak da bilinmektedir. Bu belge, Mali’ye yapılan tüm denizyolu gönderilerinde zorunlu tutulmaktadır. Yani bir ihracatçı ya da nakliyeci, Mali’ye herhangi bir mal göndermek istediğinde, yükleme öncesinde veya esnasında bu belgeyi almadığı takdirde ciddi cezalarla ve operasyonel engellerle karşılaşabilmektedir.

Mali hükümetinin BESC uygulamasını zorunlu hale getirmesinin birkaç temel nedeni vardır:

• Gümrük ve ticaret denetimi: Ülkeye giren tüm malların kayıt altına alınması, kaçakçılık ve yasa dışı ticaretin önlenmesi.
• İstatistiksel veri toplama: Ticaret hacmi, ürün çeşitliliği ve ithalatçı firmalar hakkında sağlıklı istatistiklerin elde edilmesi.
• Vergi güvenliği: Mali’nin dış ticaret gelirlerini kontrol altında tutması ve vergi kaybını önlemesi.
• Ticaret güvenliği: Yasadışı veya standart dışı malların ülkeye girişini engelleme.

Dolayısıyla BESC belgesi, yalnızca bürokratik bir formalite değil, aynı zamanda Mali’nin ekonomik güvenliği ve uluslararası ticaret düzeni açısından kritik bir araçtır.

BESC uygulaması yalnızca Mali’ye özgü değildir. Senegal, Fildişi Sahili, Gine, Benin, Togo, Kamerun gibi birçok Batı Afrika ülkesi de benzer ECTN uygulamalarına sahiptir. Ancak her ülkenin şartları, maliyetleri ve başvuru prosedürleri farklılık göstermektedir. Bu nedenle Mali’ye ihracat yapacak olan firmaların, Mali’ye özel BESC süreçlerini çok iyi bilmeleri gerekir.

Bu makalede, Mali BESC Sertifikası’nın tanımını, hukuki dayanağını, başvuru süreçlerini, gerekli belgeleri, maliyetlerini, avantajlarını ve alınmadığında ortaya çıkan riskleri ayrıntılı şekilde inceleyeceğiz. Ayrıca, diğer Afrika ülkelerindeki uygulamalarla karşılaştırma yaparak firmalara yol göstereceğiz.

BESC (ECTN) Belgesinin Tanımı

BESC, Fransızca açılımıyla “Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons”, İngilizce karşılığıyla ise “Electronic Cargo Tracking Note – ECTN” olarak bilinen bir belgedir. Türkçe karşılığıyla Elektronik Kargo Takip Belgesi ya da Elektronik Kargo İzleme Sertifikası şeklinde ifade edilebilir.

Mali devleti, ülkeye giriş yapan her denizyolu yükü için bu belgeyi zorunlu kılmıştır. Yani bir konteyner, gemi ya da farklı yük türü Mali’ye gönderildiğinde, gönderici ya da taşıyıcı firma mutlaka BESC belgesi almak zorundadır.

Belgenin Amacı

BESC belgesinin temel amacı, uluslararası ticareti şeffaf ve kontrol edilebilir hale getirmektir. Mali hükümeti, bu belge aracılığıyla ülkeye gelen malları elektronik ortamda önceden görme, değerlendirme ve kayıt altına alma imkânına sahiptir.

BESC, aynı zamanda:

• Yüklerin orijin bilgilerini içerir (hangi ülkeden geldiği, hangi firmadan alındığı).
• Yüklerin ticari değerini ve navlun bedelini ortaya koyar.
• Taşıyıcı firma, gemi bilgisi ve rotası hakkında detay verir.
• İthalatçı firma hakkında bilgi sağlar.

Bu sayede Mali gümrük yetkilileri, gemi daha limana ulaşmadan önce gönderiyle ilgili tüm bilgilere sahip olur.

BESC – ECTN İsim Farklılığı

Bazı ihracatçılar, farklı Afrika ülkeleriyle ticaret yaparken “ECTN”, bazı ülkelerde ise “BESC” ismiyle karşılaşabilir. Aslında bu iki kavram aynı belgedir; sadece ülkelere göre isimlendirme değişiklik göstermektedir.

• Mali → BESC
• Fildişi Sahili, Gine, Senegal, Benin → ECTN
• Kamerun → BESC/BIETC (Bordereau d’Identification Electronique de Traçabilité des Cargaisons)

Bu nedenle Mali özelinde kullanılan doğru terim BESC’dir, ancak uluslararası platformlarda çoğu zaman ECTN ile eş anlamlı kullanılır.

Hangi Yükler İçin Gerekli?

Mali’ye gidecek tüm denizyolu gönderileri için BESC zorunludur. Bunlar arasında:

• Konteyner taşımacılığı (FCL – tam konteyner yükü, LCL – parsiyel yük)
• Dökme yük (bulk cargo)
• Proje kargoları (ağır tonajlı makine, ekipman, inşaat malzemeleri)
• Araç sevkiyatları (otomobil, kamyon, iş makinesi)
• Genel kargo

kapsamına giren tüm ürünler yer alır.

Belgenin Yasal Zorunluluğu

Mali hükümeti, BESC belgesini almadan ülkeye giriş yapan yükler için yüksek para cezaları uygular ve malları limanda alıkoyar. Bu da hem ihracatçılar hem ithalatçılar için ciddi maliyet ve zaman kaybı demektir. Bu nedenle BESC, ihmal edilebilecek bir evrak değildir; aksine ticari sürecin en kritik aşamalarından biridir.

Mali’de BESC Belgesinin Hukuki Dayanağı

Her ülke dış ticaretini düzenlemek ve kontrol altında tutmak için çeşitli yasalar, yönetmelikler ve idari kararlar uygular. Mali, Batı Afrika’da denize kıyısı olmayan (kara ile çevrili) bir ülke olmasına rağmen, denizyolu üzerinden yapılan ithalat ve ihracatta da BESC (Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons) belgesini zorunlu kılmıştır. Bu uygulamanın arkasında hem ekonomik hem de hukuki gerekçeler bulunmaktadır.

Mali’nin Dış Ticaret Politikası

Mali, denize kıyısı olmayan bir ülke olduğundan ithalat ve ihracatının büyük bir bölümü Senegal, Fildişi Sahili, Gine ve Moritanya limanları üzerinden yapılmaktadır. Ancak Mali hükümeti, kendi ülkesine giriş yapan tüm malların önceden kaydedilmesini ve elektronik ortamda kontrol edilmesini şart koşmaktadır.

Bu nedenle, yük Senegal’in Dakar Limanı’ndan veya Fildişi Sahili’nin Abidjan Limanı’ndan geçse bile, Mali’ye gidecek mallar için BESC sertifikası alınması yasal zorunluluktur.

Yasal Düzenlemeler

Mali’nin BESC zorunluluğu şu yasal temellere dayanmaktadır:

• Ticaret Bakanlığı Kararnameleri: Mali Ticaret ve Sanayi Bakanlığı, BESC belgesini ülkeye giren tüm mallar için zorunlu kılmıştır.
• Gümrük İdaresi Talimatları: Mali Gümrük İdaresi (Direction Générale des Douanes), liman girişlerinde ve sınır kapılarında BESC’siz gönderilerin kabul edilmeyeceğini resmi yazılarla duyurmuştur.
• ECOWAS ve UEMOA Uyum Çerçevesi: Mali, Batı Afrika Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ve Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği (UEMOA) üyesidir. Bu kuruluşların ticari düzenlemeleri doğrultusunda, şeffaflık ve güvenlik için ECTN/BESC uygulamaları desteklenmektedir.

BESC’nin Yasal Yaptırımları

Mali’ye yapılan gönderilerde BESC belgesi bulunmaması halinde:

1. Yükün Alıkonulması: Mallar, limanda veya sınır kapısında bekletilir. Bu da hem maliyet hem de zaman kaybına neden olur.
2. Para Cezaları: İhracatçı veya ithalatçıya yüksek miktarda ceza uygulanır. Bu cezalar genellikle belgenin normal maliyetinden birkaç kat daha fazladır.
3. İlave Masraflar: Liman depolama ücretleri, demuraj (gecikme) masrafları, ceza bedelleri gibi ek yükler doğar.
4. Ticari İtibar Kaybı: İhracatçı firmanın müşteri nezdindeki güvenilirliği zedelenir.

Mali Gümrüklerinde Elektronik Takip Sistemi

BESC belgesi yalnızca kağıt üzerinde bir formalite değil, aynı zamanda Mali’nin dijital gümrük kontrol sisteminin temel bir parçasıdır.

• Gönderici, yükleme öncesinde BESC başvurusu yaptığında, yükle ilgili tüm bilgiler elektronik ortamda Mali Gümrük İdaresi’nin sistemine aktarılır.
• Bu bilgiler, mallar sınır kapısına ulaştığında otomatik olarak gümrük memurlarının ekranına düşer.
• Böylece herhangi bir eksiklik, uygunsuzluk veya kaçakçılık girişimi daha mal ülkeye girmeden fark edilir.

Bu yönüyle BESC, Mali’nin uluslararası ticarette dijitalleşme adımlarından biri olarak da görülebilir.

Kimler BESC Sertifikası Almak Zorundadır?

Mali’ye yapılacak tüm denizyolu sevkiyatlarında BESC (Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons) belgesi zorunludur. Ancak bu belgeyi almakla yükümlü taraf, ticaretin yapısına ve taşımanın organizasyonuna göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak şu aktörler BESC belgesini almakla yükümlüdür:

İhracatçılar

Mali’ye mal gönderen ihracatçı firmalar, sevkiyat sürecinde en çok sorumluluk taşıyan aktörlerdir. Çoğu durumda BESC başvurusunu yapmak ihracatçıların yükümlülüğündedir çünkü:

• Gönderi belgeleri (fatura, konşimento, yükleme listesi) ihracatçı tarafından hazırlanır.
• Sevkiyatın ayrıntılarını en iyi bilen taraf ihracatçıdır.
• İthalatçının, ülkeye girişte sorun yaşamaması için belgeyi yükleme öncesinde temin etmek gerekir.

İthalatçılar

Bazı ticari sözleşmelerde (örneğin CIF – Cost Insurance Freight teslim şeklinde) BESC belgesi, ithalatçı tarafından da talep edilebilir. Çünkü ithalatçı, mallar gümrüğe ulaştığında doğrudan sorumludur. Eğer BESC belgesi yoksa ithalatçı malını çekemez ve yüksek cezalara maruz kalır.

4.3. Nakliye Firmaları (Freight Forwarder)

Uluslararası taşımacılığı organize eden lojistik firmaları, müşterileri adına BESC başvurusu yapabilir. Özellikle Afrika’ya düzenli sevkiyat yapan profesyonel freight forwarder şirketleri, gerekli belgeleri ihracatçıdan alarak süreci hızla tamamlar.

• Forwarder firmaların avantajı, sürece hâkim olmalarıdır.
• Eksik evrak ya da hatalı başvuru riskini azaltırlar.

Armatörler ve Taşıyıcılar

Bazı durumlarda, yükü taşıyan gemi şirketi ya da armatör de BESC başvurusunu üstlenebilir. Ancak genellikle armatörler, sadece zorunlu bilgileri ihracatçıdan talep eder ve başvuruyu doğrudan yapmaz. Çünkü evrakların tam ve doğru olması ihracatçının sorumluluğundadır.

Danışmanlık ve Belge Hizmeti Veren Kuruluşlar

Mali gibi Afrika ülkelerine düzenli sevkiyat yapan şirketler, çoğu zaman süreci kolaylaştırmak için danışmanlık firmaları ile çalışır. Bu firmalar:

• İhracatçı ve ithalatçıdan gerekli evrakları toplar,
• BESC sistemine giriş yapar,
• Belgeleri onaylatır,
• Sürecin sorunsuz tamamlanmasını sağlar.

Sorumluluk Paylaşımı

Pratikte, BESC belgesini kimin alacağı ihracatçı ile ithalatçı arasındaki sözleşmeye göre belirlenir. INCOTERMS teslim şekilleri bu noktada önemlidir:

• FOB (Free on Board): BESC belgesinden genellikle ithalatçı sorumludur.
• CIF (Cost, Insurance, Freight): İhracatçı sorumludur çünkü taşıma ve sigorta masrafları onun yükümlülüğündedir.
• EXW (Ex Works): İthalatçı veya onun yetkilendirdiği forwarder sorumlu olabilir.

Uygulamada En Yaygın Senaryo

En sık rastlanan uygulama şudur:

• İhracatçı, belgeleri hazırlar ve forwarder aracılığıyla başvuruyu yapar.
• İthalatçı, belgenin onaylandığını ve kargo sistemine işlendiğini kontrol eder.
• Böylece her iki taraf da yasal yükümlülüklerini yerine getirmiş olur.

BESC Belgesi İçin Gerekli Evraklar

Mali’ye yapılacak her gönderi için BESC (Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons) başvurusunda belirli belgeler ibraz edilmek zorundadır. Bu belgeler olmadan başvuru yapılamaz ve sistem otomatik olarak reddeder. İşte BESC için gerekli temel evraklar:

Konşimento (Bill of Lading – B/L)

• Konşimento, taşıyıcı ile gönderici arasındaki resmi sözleşmedir.
• Yükün hangi gemiyle, hangi limandan yüklendiğini ve hangi limana gideceğini gösterir.
• Mali BESC başvurusunda asıl veya taslak konşimento mutlaka ibraz edilmelidir.

Ticari Fatura (Commercial Invoice)

• Malların toplam değerini, para birimini, satıcı ve alıcı bilgilerini içerir.
• Vergilendirme ve gümrük hesaplamaları için temel kaynaktır.
• Fatura üzerinde ürün tanımları, miktar, birim fiyat, toplam tutar net şekilde yer almalıdır.

Yükleme Listesi (Packing List)

• Gönderilen malların detaylı listesidir.
• Palet, koli, kutu veya konteyner bazında ürünlerin ağırlık, hacim ve ölçüleri yazılır.
• Gümrük memurlarının fiziki kontrolleri sırasında en çok başvurulan belgedir.

Navlun Faturası (Freight Invoice)

• Navlun bedelini gösterir.
• Eğer taşıma bedeli ticari faturada belirtilmemişse, ayrıca navlun faturası ibraz edilmelidir.
• BESC belgesi, navlun bedeli üzerinden hesaplandığından bu belge çok önemlidir.

Gemi ve Taşıma Detayları

• Taşıyıcı firma adı
• Gemi adı ve sefer numarası
• Kalkış ve varış limanları
• Tahmini varış tarihi (ETA – Estimated Time of Arrival)

İthalatçı ve İhracatçı Bilgileri

• Her iki tarafın ticari unvanı, adresi, vergi numarası
• İletişim bilgileri (telefon, e-posta)
• Mali’deki ithalatçının yetkili firma olduğunun doğrulanması gerekebilir.

Gerekli Olduğunda Talep Edilebilecek Ek Belgeler

Bazı özel durumlarda Mali gümrük otoriteleri ek evrak talep edebilir:

• Menşe şahadetnamesi (Certificate of Origin) → Malların hangi ülkede üretildiğini kanıtlamak için.
• Sigorta poliçesi → Taşıma sırasında malların sigortalı olduğunu belgelemek için.
• Özel izin veya lisanslar → İlaç, gıda, kimyasal, tehlikeli madde gibi mallar için ek belgeler gerekebilir.

Evrakların Uyumlu Olması Gerekliliği

BESC başvurusu sırasında sunulan tüm belgelerdeki bilgiler birbiriyle tutarlı olmalıdır.

• Faturadaki alıcı adı ile konşimentodaki alıcı adı aynı olmalıdır.
• Paket sayısı yükleme listesi ile konşimento arasında farklılık göstermemelidir.
• Yanlış veya çelişkili bilgiler, başvurunun reddine ve gecikmelere neden olur.

Başvuru Süreci

Mali’ye gönderi yapılmadan önce BESC (Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons) belgesi için resmi başvuru yapılması gerekir. Bu süreç, elektronik ortamda yürütülür ve doğru belgeler ile zamanında başvuru yapılmazsa sevkiyat ciddi risk altına girer.

Başvurunun Yapılacağı Merciler

• Yetkilendirilmiş Acenteler: Mali hükümeti tarafından belirlenmiş akredite acenteler üzerinden başvuru yapılır.
• Online Sistem: Çoğu durumda BESC başvurusu, internet üzerinden elektronik sisteme evrak yüklenerek gerçekleştirilir.
• Danışmanlık Firmaları: Tecrübeli danışmanlık şirketleri, ihracatçılar adına süreci yönetebilir.

Başvuru Öncesi Hazırlık

Başvuruya başlamadan önce şu belgeler eksiksiz hazırlanmalıdır:

• Konşimento (taslak veya orijinal)
• Ticari fatura
• Yükleme listesi
• Navlun faturası
• Taşıyıcı gemi bilgileri
• İthalatçı ve ihracatçı bilgileri

Evraklar hazır değilse başvuru yapılamaz veya eksik evrak yüzünden reddedilir.

Başvuru Adımları

1. Sisteme Kayıt: İhracatçı veya yetkilendirilmiş forwarder, BESC sistemine giriş yapar.
2. Belgelerin Yüklenmesi: Tüm evraklar PDF veya taranmış belge olarak sisteme yüklenir.
3. Bilgi Girişi: Malların GTIP kodları, miktarı, değeri, yükleme ve varış limanları sisteme yazılır.
4. Başvurunun Gönderilmesi: Evraklar sisteme gönderildikten sonra ilgili acente tarafından kontrol edilir.
5. Ödeme: BESC başvurusunun ücreti ödenir (navlun ve mal değerine göre değişiklik gösterebilir).
6. Onay Süreci: Belgeler kontrol edildikten sonra Mali gümrük sisteminde onaylanır.
7. BESC Numarası Oluşturma: Onaylanan başvuruya özel bir BESC numarası verilir. Bu numara, mutlaka konşimentoya işlenmelidir.

Belgenin Konşimentoya İşlenmesi

• BESC numarası, konşimentoda mutlaka yer almalıdır.
• BESC numarası olmayan konşimentolar Mali gümrüklerinde geçersiz sayılır.
• Bu nedenle başvuru, gemi yükleme işlemi tamamlanmadan önce yapılmalıdır.

Onay Süresi

• Evraklar tam ise BESC genellikle 24-48 saat içinde onaylanır.
• Eksiklik veya hata varsa süre uzar ve sevkiyat gecikebilir.
• Yoğun dönemlerde veya özel yüklerde süre birkaç güne çıkabilir.

Belgenin Geçerliliği

• Her BESC belgesi yalnızca bir sevkiyat için geçerlidir.
• Yeni bir sevkiyat yapılacaksa yeni başvuru zorunludur.
• Belgenin tekrar kullanılması mümkün değildir.

En Sık Yapılan Hatalar

• Evraklarda bilgi tutarsızlığı (fatura ile konşimento uyuşmaması)
• Eksik navlun faturası
• BESC numarasının konşimentoya işlenmemesi
• Başvurunun gemi hareket ettikten sonra yapılması

Bu tür hatalar, sürecin reddedilmesine ve maliyetli cezalara yol açabilir.

BESC Belgesinin Önemi

Mali’ye yapılan her denizyolu sevkiyatında BESC (Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons) belgesi, yalnızca yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda ticaret güvenliği ve operasyonel süreçler açısından da kritik bir araçtır. Bu belge olmadan gönderi yapılamaz ve yapılsa dahi ithalat sürecinde büyük sorunlarla karşılaşılır.

Gümrük Süreçlerinde Şeffaflık

BESC, Mali gümrük yetkililerine mallar ülkeye ulaşmadan önce ayrıntılı bilgi sağlar:

• Hangi firmadan geldiği
• Malların türü ve değeri
• Taşıma rotası
• İthalatçı bilgileri

Bu sayede gümrük süreci daha şeffaf, hızlı ve kontrol edilebilir hale gelir.

Kaçakçılığın ve Yasa Dışı Ticaretin Önlenmesi

Mali, kara sınırları çok geniş ve denize kıyısı olmayan bir ülke olduğu için yasa dışı ticaret riskine açıktır.

• BESC sayesinde kaçak malların ülkeye giriş yapması engellenir.
• Yasa dışı ürünler, gemi limana ulaşmadan önce tespit edilir.
• Bu da ülkenin ekonomik ve sosyal güvenliğine katkı sağlar.

Ticaret Güvenliği

Uluslararası ticarette güven, en kritik unsurlardan biridir.

• BESC, gönderici ve alıcı arasında karşılıklı güven oluşturur.
• İthalatçı, malın düzenli ve yasal şekilde gönderildiğini garanti altına alır.
• Banka ve sigorta işlemleri için de bu belge güven unsuru olarak kullanılır.

Sigorta Süreçlerine Katkısı

• Sigorta şirketleri, taşıma sırasında doğabilecek riskleri hesaplarken BESC belgesine bakar.
• BESC olmadan yapılan taşımalarda sigorta geçersiz sayılabilir.
• Bu da olası kayıpların ihracatçı veya ithalatçıya yansımasına neden olur.

Ticari İtibar

• BESC belgesini zamanında ve eksiksiz almak, ihracatçı firmanın profesyonelliğini gösterir.
• İthalatçı firma açısından güven artırıcı bir unsurdur.
• Uluslararası iş ortakları, belgelerini doğru yöneten şirketlere daha çok güvenir.

Vergi ve Gelir Güvencesi

Mali hükümeti açısından BESC, aynı zamanda vergi güvenliği sağlar.

• Malların değeri ve navlun tutarı, elektronik ortamda kayıt altına alınır.
• Bu sayede devlet, dış ticaretten elde edeceği vergi gelirlerini güvence altına alır.

Operasyonel Avantajlar

• Belgeler önceden sisteme girildiği için liman işlemleri hızlanır.
• Eksik veya yanlış bilgi riski azalır.
• Lojistik zinciri daha planlı işler.

BESC Sertifikası Olmadan Yapılan Gönderilerin Riskleri

Mali’ye yapılan ihracatlarda BESC (Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons) belgesi olmadan gönderi yapmak büyük bir risktir. Çünkü bu belge, yalnızca yasal bir zorunluluk değil; aynı zamanda lojistik, mali ve ticari süreçlerin sorunsuz ilerlemesi için kritik bir unsurdur. BESC’siz yapılan gönderiler, ciddi sorunlar ve ağır maliyetlerle karşı karşıya kalabilir.

Limanda Malın Alıkonulması

• Mali’ye ulaşan kargolar, gümrük kontrolünden geçmeden ithalatçıya teslim edilmez.
• BESC belgesi bulunmuyorsa yük otomatik olarak bloke edilir.
• Mallar liman sahasında veya gümrük antreposunda bekletilir.
• Bu bekleme süresi, ithalatçının siparişlerini zamanında alamamasına yol açar.

Yüksek Para Cezaları

• Mali gümrük idaresi, BESC belgesi bulunmayan gönderilere ciddi miktarlarda para cezası uygular.
• Ceza miktarı çoğu zaman belgenin normal maliyetinden 2-3 kat daha fazladır.
• Bu da ihracatçı ve ithalatçı için planlanmamış ekstra maliyetler anlamına gelir.

Ek Masraflar ve Operasyonel Gecikmeler

BESC belgesiz gönderilerde:

• Depolama ücretleri (limanda uzun süre bekletilirse)
• Demuraj ücretleri (konteyner gecikmeleri nedeniyle)
• Ek işlem masrafları
  gibi birçok ek gider ortaya çıkar. Bu da maliyetleri önemli ölçüde artırır.

Sigorta Sorunları

• Sigorta şirketleri, BESC’siz yapılan sevkiyatlarda genellikle teminat sağlamaz.
• Olası bir hasar, kayıp veya gecikme durumunda sigorta devreye girmez.
• Tüm risk, ihracatçı veya ithalatçıya yüklenir.

Ticari İtibar Kaybı

• BESC belgesini almadan sevkiyat yapan ihracatçılar, ithalatçı nezdinde güven kaybeder.
• Müşteri malını zamanında teslim alamaz ve ilerleyen dönemlerde farklı tedarikçilerle çalışmayı tercih edebilir.
• Bu da uzun vadede iş kaybına yol açar.

Gümrükte Ek Denetimler

• BESC’siz gönderiler, gümrükte şüpheli yük olarak değerlendirilir.
• Mallar detaylı incelemeye tabi tutulur.
• Bu da hem zaman kaybı hem de ek prosedürlerin uygulanması anlamına gelir.

Sözleşme İhlali ve Hukuki Sorunlar

• İhracatçı ile ithalatçı arasındaki sözleşmelerde teslim tarihi, yükleme belgeleri ve sorumluluklar net şekilde belirtilir.
• BESC belgesinin eksikliği nedeniyle yük teslim edilemezse, ihracatçı sözleşme ihlali durumuna düşebilir.
• Bu da tazminat ve hukuki süreçlerle sonuçlanabilir.

BESC Belgesi Maliyetleri

Mali’ye yapılan her gönderi için alınması zorunlu olan BESC (Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons) belgesinin belirli bir maliyeti vardır. Bu maliyet, standart sabit bir ücret olmayıp, gönderinin özelliklerine, taşıma şekline ve navlun tutarına göre değişiklik gösterebilir.

Maliyetleri Etkileyen Faktörler

1. Kargo Türü
   • Konteyner (FCL veya LCL)
   • Dökme yük (bulk cargo)
   • Araç taşımaları (otomobil, kamyon, iş makinesi)
   • Proje ve ağır yük taşımaları
   Yükün türüne göre ücretler farklılık gösterebilir.
2. Konteyner Sayısı ve Tonaj
   • Tek bir konteyner için ödenen ücret ile birden fazla konteyner için ödenen ücret farklıdır.
   • Yükün tonajı ve hacmi arttıkça belge masrafı da artar.
3. Navlun Bedeli
   • BESC belgesi hesaplanırken navlun tutarı önemli bir kriterdir.
   • Yüksek navlunlu taşımalarda belge ücretleri de yükselir.
4. Ürün Değeri
   • Ticari faturadaki mal bedeli, belge ücretlendirmesinde dikkate alınabilir.
   • Yüksek değerli mallar için ek ücret uygulanması söz konusu olabilir.
5. Ek Hizmetler
   • Evrakların eksik veya hatalı olması durumunda düzeltme işlemleri için ek ücret talep edilebilir.
   • Acil başvurularda “hızlandırılmış işlem” maliyetleri çıkabilir.

Ortalama BESC Ücretleri

Maliyetler ülkeden ülkeye değişse de Mali için genel tablo şu şekildedir:

• Konteyner bazlı taşımalarda: Ortalama 150 – 250 EUR arası.
• Araç taşımalarda: Araç başına yaklaşık 100 – 200 EUR.
• Dökme yük ve proje kargolarında: Yükün tonajına göre değişir, ortalama 0,20 – 0,50 EUR/ton seviyelerinde olabilir.

Not: Bu ücretler piyasa ortalaması olup, resmi acenteler ve yetkili kurumların fiyat politikalarına göre değişiklik gösterebilir.

Ücreti Kim Öder?

• INCOTERMS teslim şekillerine göre değişiklik gösterir.
• CIF (Cost, Insurance, Freight) teslim şeklinde ihracatçı sorumludur.
• FOB (Free on Board) teslim şeklinde ithalatçı veya onun temsilcisi sorumludur.
• Çoğu durumda taraflar önceden anlaşarak bu maliyeti paylaşır.

Ekstra Masraflar

BESC belgesi alınmadığında ortaya çıkacak cezalar ve ek masraflar, belgenin maliyetinden çok daha yüksek olabilir.

• Liman depolama ücretleri
• Demuraj masrafları
• Para cezaları
• Teslimat gecikmeleri nedeniyle ticari kayıplar

Bu nedenle, belgenin zamanında alınması aslında maliyet avantajı sağlar.

Mali BESC Belgesi ve Diğer Afrika Ülkeleri Karşılaştırması

BESC (Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons) belgesi, yalnızca Mali’de değil, birçok Batı ve Orta Afrika ülkesinde de zorunlu tutulmaktadır. Ancak her ülkenin uygulama yöntemi, maliyet politikası ve süreçteki detayları farklıdır. Mali’ye sevkiyat yapacak ihracatçıların bu farklılıkları bilmesi, operasyonel açıdan büyük avantaj sağlar.

Afrika’da ECTN / BESC Uygulaması Genel Bakış

Afrika kıtasında, özellikle Batı Afrika ülkelerinin büyük kısmı, ithalat ve ihracatta ECTN/BESC zorunluluğu uygulamaktadır. Bunun nedeni:

• Ticaretin kayıt altına alınması
• Kaçakçılığın engellenmesi
• Vergi gelirlerinin korunması
• İstatistiksel veri sağlanmasıdır.

Bu uygulama, uluslararası ticarette “cargo tracking note” olarak da bilinir ve Afrika ülkelerinin dış ticaret politikalarında önemli bir yer tutar.

Mali ve Fildişi Sahili Karşılaştırması

• Mali: BESC adıyla bilinir, kara ile çevrili bir ülke olmasına rağmen liman girişlerinde Mali varışlı tüm yükler için zorunludur.
• Fildişi Sahili (Ivory Coast): ECTN adıyla geçer, Abidjan Limanı üzerinden işlem yapılır. Uygulama daha sıkı denetlenir, belge olmadan yükleme yapılmaz.

Mali ve Senegal Karşılaştırması

• Mali: BESC’siz gönderiler, varışta bloke edilir. Ceza ve gecikme yaşanır.
• Senegal: Dakar Limanı üzerinden yapılan tüm gönderiler için ECTN şarttır. Başvuru süreçleri daha hızlıdır, fakat maliyetler Mali’ye göre daha yüksektir.

Mali ve Gine Karşılaştırması

• Mali: Kara sınır kapılarında da belge kontrolü yapılır.
• Gine: Konakri Limanı üzerinden ECTN zorunludur. Evraklarda en ufak hata, sürecin reddine sebep olabilir.

Mali ve Benin Karşılaştırması

• Mali: BESC belgesi navlun ve yük değerine göre fiyatlandırılır.
• Benin: Cotonou Limanı üzerinden yapılan tüm gönderiler için ECTN zorunludur. Benin’de belge ücretleri konteyner başına sabit olarak belirlenir.

Mali ve Kamerun Karşılaştırması

• Mali: BESC, elektronik sistem üzerinden onaylanır.
• Kamerun: BIETC (Bordereau d’Identification Electronique de Traçabilité des Cargaisons) adıyla bilinir. Belgeler fiziki olarak da ibraz edilebilir.

Ortak Noktalar

• Tüm ülkelerde belge alınmadan gönderi yapılamaz.
• Evrak tutarsızlığı kabul edilmez.
• BESC/ECTN olmadan limanda mal çekilemez.

Farklılıklar

• İsimlendirme farklılıkları (BESC, ECTN, BIETC)
• Maliyet politikaları
• Onay süreleri
• Yetkilendirilmiş acenteler

Mali’nin Sistemdeki Yeri

Mali, denize kıyısı olmayan bir ülke olmasına rağmen BESC uygulamasını en sıkı şekilde denetleyen ülkelerden biridir. Çünkü mallar, Senegal veya Fildişi Sahili limanlarından geçse bile, Mali’ye girişte kesin olarak BESC kontrolü yapılır.

BESC Belgesi Alma Süresine Dair Pratik Bilgiler

Mali’ye yapılacak ihracatlarda BESC (Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons) belgesinin zamanında alınması kritik öneme sahiptir. Çünkü belge olmadan sevkiyat yapılsa bile, varışta malın çekilmesi imkânsız hale gelir. İşte bu sürece dair pratik bilgiler:

Ortalama Onay Süresi

• Evraklar tam ve eksiksiz ise BESC başvurusu genellikle 24 – 48 saat içinde onaylanır.
• Ancak resmi tatiller, yoğun dönemler veya özel kargolar söz konusu olduğunda süre birkaç günü bulabilir.

Başvuru Zamanlaması

• BESC belgesi için başvuru yükleme öncesinde yapılmalıdır.
• Gemi kalkış yaptıktan sonra da başvuru yapılabilir ancak:
  • Gecikme ihtimali artar,
  • Ceza veya ek masraf çıkabilir,
  • Konşimentoya belge numarası işlenmediği için süreç zorlaşır.

Belgenin Reddi Durumu

BESC başvurusu şu nedenlerle reddedilebilir:

• Evraklarda eksik bilgi (örn. fatura veya navlun detaylarının bulunmaması)
• Konşimentodaki alıcı ile faturadaki alıcının farklı olması
• Yük açıklamalarının hatalı yazılması
• Belgelerde tutarsız para birimi veya miktar hataları

Reddedilen başvuru yeniden yapılmak zorunda kalınır, bu da zaman kaybı yaratır.

Düzeltme ve Güncelleme Süreci

• Onaylanmış bir BESC belgesinde hata fark edilirse, düzeltme talep edilebilir.
• Ancak bu düzeltme süreci ek masraf çıkarabilir.
• En yaygın düzeltme talepleri: yanlış konteyner numarası, eksik navlun tutarı veya hatalı alıcı bilgisi.

Belgenin Geçerlilik Süresi

• Her BESC belgesi yalnızca tek bir sevkiyat için geçerlidir.
• Yani her yeni yükleme için yeni bir başvuru yapılması gerekir.
• Belge tekrar kullanılamaz, devredilemez.

Hızlandırılmış Başvurular

Bazı durumlarda firmalar acil gönderi yapmak zorunda kalabilir.

• “Express” veya “hızlandırılmış işlem” seçeneği sunan acenteler, ek ücret karşılığında 12 – 24 saat içinde belgeyi onaylatabilir.
• Ancak bu, standart prosedüre göre daha maliyetlidir.

Pratik Öneriler

• Evrak hazırlığını yükleme tarihinden en az 1 hafta önce başlatın.
• Belgeleri forwarder veya danışman firmaya erken iletin.
• Konşimentonun taslak halini alır almaz BESC sürecine başlayın.
• Gemi yüklemesi yapıldıktan sonra başvuru yapmaktan kaçının.

İhracatçı ve Nakliyeciler İçin Öneriler

Mali’ye ihracat yapan firmalar için BESC süreci karmaşık görünebilir. Ancak doğru adımlar izlendiğinde hem hızlı hem de sorunsuz şekilde tamamlanabilir. İşte pratik öneriler:

• Evrak Hazırlığını Önceden Yapın: Konşimento, fatura, navlun bilgileri hazır olmadan başvuru yapmayın. Evrakları yükleme tarihinden en az 1 hafta önce hazırlayın.
• Tutarlılığa Dikkat Edin: Fatura, yükleme listesi ve konşimentoda aynı bilgiler yer almalı. Küçük tutarsızlıklar bile red sebebi olabilir.
• Güvenilir Forwarder veya Danışman Kullanın: Profesyonel destek almak, süreci hızlandırır ve hata riskini düşürür.
• Belgeyi Son Dakikaya Bırakmayın: Geminin kalkışından önce başvuruyu tamamlayın. Son dakika işlemlerinde ceza ihtimali artar.
• Düzeltme Taleplerinden Kaçının: Yanlış başvuru hem ek masraf hem de zaman kaybı demektir. Başvurudan önce bilgileri iki kez kontrol edin.
• Müşteri İletişimini Sağlam Tutun: İthalatçıyı süreç hakkında bilgilendirin. Çünkü mal gümrükte kaldığında her iki taraf da zarara uğrar.

---

Sık Sorulan Sorular (FAQ)

❓ BESC belgesi olmadan gemi yükleme yapılabilir mi?
Evet, yükleme yapılabilir. Ancak belge olmadan mal Mali gümrüklerinden çekilemez. Limanda bloke edilir ve ceza uygulanır.

❓ Belgeyi kim talep eder: ihracatçı mı, ithalatçı mı?
Teslim şekline göre değişir. CIF yüklemelerde ihracatçı, FOB yüklemelerde ithalatçı sorumludur.

❓ Her gönderi için yeniden mi alınmalı?
Evet, her sevkiyat için yeni bir BESC belgesi düzenlenir. Tekrar kullanılamaz.

❓ Geçerlilik süresi nedir?
Belge yalnızca ilgili sevkiyat için geçerlidir. Sevkiyat tamamlandığında belgenin geçerliliği de sona erer.

❓ BESC olmadan mal sigortası geçerli olur mu?
Çoğu sigorta şirketi, BESC’siz yapılan sevkiyatlarda teminatı geçersiz sayar. Bu nedenle BESC kritik önemdedir.

---

Sonuç ve Genel Değerlendirme

Mali ile ticaret yapmak isteyen her firmanın bilmesi gereken en önemli konulardan biri BESC Sertifikası (Bordereau Electronique de Suivi des Cargaisons) zorunluluğudur. Bu belge:

• Gümrük süreçlerini şeffaflaştırır,
• Kaçakçılığı önler,
• Ticaret güvenliğini artırır,
• Vergi kaybını engeller,
• Sigorta ve finans işlemlerinde güvence sağlar.

BESC belgesinin alınmaması durumunda ise malların limanda alıkonulması, yüksek para cezaları, ek masraflar ve ticari itibar kaybı kaçınılmazdır.

Dolayısıyla Mali’ye ihracat yapan ihracatçı, ithalatçı, nakliyeci ve forwarder firmaların bu belgeyi mutlaka zamanında ve doğru şekilde alması gerekir.

Profesyonel danışmanlık desteği almak, süreci hızlandırmak ve hata riskini ortadan kaldırmak için en güvenli çözümdür.

COC UYGUNLUK BELGELERİ DETAYLI SAYFA İÇİN GÖZ ATABİLİRSİNİZ.

Terim,Açıklama Tam Adı,Bordereau Électronique de Suivi de Cargaisons (Elektronik Kargo Takip Notu) Diğer İsimleri,”BSC (Bordereau de Suivi des Cargaisons), CTN (Cargo Tracking Note) veya ECTN (Electronic Cargo Tracking Note).” Zorunluluk,”Mali’ye giden tüm denizyolu yüklemeleri için, yüklemenin yapıldığı limandan (yükleme limanı) ayrılmadan önce düzenlenmesi zorunludur.” Amaç,”Mali Gümrük İdaresi’nin (Douane Mali) ülkeye gelen malları elektronik ortamda önceden görmesini, kayıt altına almasını, ticari akışı izlemesini ve kaçakçılığı önlemesini sağlamaktır.” GlobalCTN (Mali BESC/BSC Hizmet Sayfası – İngilizce) Douane Mali (Mali Gümrükleri Resmi Sitesi – Fransızca)